Wednesday, December 26, 2007

Brzi bendovi Beograda



Brzi bendovi Beograda (BBB) je neobavezni skupni naziv za deo beogradskih muzičkih sastava koji su sazrevali kasnih osamdesetih godina u senci novotalasne beogradske rok scene (potonja je izbačena u prvi plan Jugotonovom pločom "Beograd - Paket Aranžman", objavljenom 1981. godine).
Sa obzirom da ovaj naziv nikada nije imao formalni značaj, teško je do kraja razlučiti koji se sve beogradski sastavi mogu podvesti pod njegovo okrilje. Uopšteno govoreći, Brzi bendovi Beograda su predstavljali beogradsku post-novotalasnu scenu, mada je nisu obihvatali u celosti (pojedine beogradske grupe koje su se pojavile u isto vreme, i koje su bile generacijski iste ili slične - poput sastava
Blok aut ili Direktori - nikada nisu smatrane delom ove celine).
Beogradska post-novotalasna scena se pojavila u dva različita naleta. Prvi talas, koji je doživeo svoj vrhunac
1989.-1990. godine, činili su sastavi Robna kuća, Klajberi, Euforija, Kazna za uši (i mnogi drugi). Ovi sastavi su naginjali garažnom roku i tvrđem rok zvuku stilski sličnom ranim Partibrejkersima. Ove grupe su ostavile diskografske zapise samo u fragmentima (Robna kuća je objavila jedan singl pre raspada), i uglavnom su prestale sa radom tokom 1991. godine. Izuzetak je činila Kazna za uši (koja će kasnije postati jedan od glavnih sastava nove beogradske scene); članovi grupe Euforija su kasnije radili u sastavima Plejboj i Presing (što će ujedno uticati na njihovu međusobnu sličnost u zvuku).
Drugi talas je započeo 1991. godine, a doživeo svoj vrhunac
1992. godine (dobrim delom uz pomoć TV emisije Afirmator RTS-a i festivala Brzi Bendovi Srbije). Sastavi koji su tada predstavljeni javnosti činili su jezgro "BBB"-a: Deca loših muzičara (DLM), Plejboj, Presing. Ovi sastavi su svirali mešavinu roka i fanka, često obogaćenu duvačkom sekcijom. Ovom jezgru se još mogu dodati i grupe Kazna za uši, Kanda, Kodža i Nebojša (mada su članovi sastava bili generacijski mlađi od ostalih grupa), Darkvud Dab (u svojoj prvoj fazi do 1995. godine, nakon čega grupa menja svoj muzički pravac), Kristali (koji su, osnovani 1993. godine, bili jedna od poslednjih prinova) i drugi.
Afirmator (RTS2)
TV emisija "Afirmator"
Baneta Antovića, koja se vrtela na drugom kanalu Radio Televizije Srbije, doprinela je u velikoj meri izbijanju Brzih bendova Beograda na površinu. Iako je emisija trajala svega dve sezone (1991. i 1992., nakon čega je skinuta sa RTS-a), uspela je da javnosti (i potencijalnim izdavačima) ubedljivo predstavi novu beogradsku scenu. Afirmator je bio jedina TV emisija koja je u to vreme imala pravog rok urednika, a sastavi su imali prilike da snimaju video spotove bez obzira na nedostatak diskografskih izdanja.
Brzi Bendovi Srbije
Muzički festival Brzi Bendovi Srbije (odnosno "BBS") je bio druga karika u lancu afirmacije Brzih bendova Beograda (ali i mnogih drugih grupa nastalih širom Srbije, poput
Bjesova iz Gornjeg Milanovca), jer je nove sastave uživo predstavio široj publici. BBS je kopirao MTV model, nudeći nagrade za najbolji video spot, izvođača, gitaristu, basistu, bubnjara itd. Festival je trajao svega tri godine:
BBS - prva deonica (
24.-27. novembar 1992. godine)
BBS - druga deonica (1993. godine)
BBS - treća deonica (
1994. godine)
Nevremena

Brzi bendovi Beograda su muzički sazreli u najgorem mogućem trenutku za domaći rok. Raspad zemlje, uveđenje sankcija, ekonomska i društvena kriza - a povrh svega rat - propratili su rađanje nove beogradske muzičke scene. U trenutku kada je medijski zalet dostigao vrhunac, članovi mnogih grupa su morali da napuste zemlju u strahu od mobilizacija JNA; PGP RTS, jedina velika izdavačka kuća u Srbiji, nije 1991.-1992. godine bila zainteresovana za novi rok, što je uslovilo potpuno okretanje ka nezavisnom izdavaštvu. Nažalost, deo beogradskih sastava se opredelio za zagrebačke nezavisne izdavače, koji su dosta kasnili u objavljivanju. Tako je kompletan tiraž ploče "Želim jahati do ekstaze", koja je bila zamišljena kao novi "Paket Aranžman" za devedesete i na kojoj su sa po dve pesme učestvovali sastavi Presing, Darkvud Dab, Klajberi, Euforija i Kazna za uši, ostao u Zagrebu usled izbijanja rata (kada je reizdanje konačno objavljeno 2000. godine, imalo je isključivo arhivski značaj). Istu sudbinu doživeo je i prvi album grupe Presing. Deca loših muzičara nisu prošla ništa bolje, jer su svoj prvi album "Dobar Dan!" (za koji su kritičari smatrali da ima značajan komercijalni potencijal) objavili za nezavisnu izdavačku kuću Sorabia Disk iz Niša koja je prestala sa radom neposredno po izlasku ploče. Konačno, skidanjem Afirmatora sa RTS-a i opštom medijskom poplavom turbofolka 1993. godine Brzi bendovi Beograda su potisnuti na marginu. Na svojevrstan način nova beogradska scena je postala žrtva svoga vremena, iako je po mišljenjima muzičkih kritičara (poput Aleksandra Žikića i Petra Janjatovića) imala više potencijala nego li novotalasna scena sa početka osamdesetih (koju je trebala da efektivno "smeni").
Glavna izdanja (albumi)
"Želim jahati do ekstaze" [razni izvođači] (Nova Aleksandrija/Slušaj Najglasnije!, 1991.) - ceo tiraž ostao u Zagrebu
"Presing" [Presing] (Slušaj Najglasnije!, 1992.) - ceo tiraž ostao u Zagrebu
"Dobar Dan!" [DLM] (Sorabia Disk, 1992.) - izdavačka kuća propala neposredno nakon izlaska ploče
"Ispod zemlje" [KZU] (Sorabia Disk, 1992.) - izdavačka kuća propala neposredno nakon izlaska ploče
"Sviraj dečko" [Plejboj] (PGP RTS/
B92, 1994.) - objavljeno sa zakašnjenjem od godinu dana
"Paramparčad" [Darkvud Dab] (Take It Or Leave It,
1995.) - objavljeno sa zakašnjenjem od dve godine
Darkwood Dub Deca loših muzičara Plejboj Presing Kanda, Kodža i Nebojša

No comments:

Post a Comment