Krivudavi put kroz nekoliko sela nadomak Nisa dovodi nas do zelene oaze mira - manastira Lipovac, posvecenog Preobrazenju, u narodu poznatijeg kao Manastir Sv. Stefan. Prema natpisu iznad ulaznih vrata saznajemo da je hram podignut 1399. i da je njegov ktitor bio “German, smerni i poslednji među inocima” (usamljenik). Manastir su obilato darivali sinovi kneza Lazara, Stefan i Vuk. Nekoliko puta je manastir stradao od Turaka. Obnovljen u 17. veku. Dominira prkosni zvonik izgrađen 1885. Konaci predstavljaju divan primer srpskog neimarstva XIX veka, a danas su bogato opremljeni.
Jedno drugo predanje nastanak hrama dovodi u vezu sa kneginjom Milicom i kazuje da se ona za vreme Kosovskog boja i neposredno posle njega sklonila sa decom u pećini iznad manastira bojeći se turskog nasilja. Kada je posle udaje najmlađe kćeri Olivere za sultana Bajazita sklopila sporazum sa Turcima, odlučila je da u znak zahvalnosti Bogu u blizini pećine podigne hram, u čemu joj je pomogao već pomenuti German. Jedan od staresina manstira je bio Josif Živanović koji je, i pored velikog imanja, manastir zatekao u potpunoj bedi. Vredan, Josif je lično počeo da krči, ore, seje, kalemi i sadi i u toj meri unapredio manastirsku ekonomiju da je proizvode sa nje poslao na izložbu u Pariz 1899. godine i za njih dobio bronzanu medalju.
U narodu je ostalo i vrlo živo sećanje i na krst koji je, po želji Stefana Lazarevića, podignut na steni iznad manastira. Danas na istom mestu stoji krsno znamenje postavljeno 1993. godine. S obzirom na to da je nekoliko puta paljen, u hramu su od prvobitnog živopisa ostali samo fragmenti. Ponovo ga je, tridesetih godina prošlog veka, oslikao ruski akademski slikar Ivan Petrovič Dikij.
Pored svoje duhovne delatnosti, lipovački manastir je poznat i po humanoj ulozi koju je imao tokom svoje duge istorije. U njemu se nalazio dom slepih devojka i deca sa posebnim potrebama sve dok 1963, godine nisu preseljena u dom u Kulini. Među znamenitim ljudima koji su ga posetili bili su knez Milan Obrenović, lingvista Đura Daničić, mnogi episkopi i mitropolit Mihajlo, a u njemu je neko vreme, kao iskušenik, proveo Gavrilo Dožić, kasnije patrijarh srpski. Mesec dana pre pogibije posetio ga je i kralj Aleksandar I Karađorđević.
Posle Drugog svetskog rata manastirska imovina je konfiskovana. Bolji dani nastali su tek 1974. godine kada je za starešinu postavljen arhimandrit Dionisije koji je, zajedno sa sestrinstvom koje danas broji 18 monahinja, otpočeo i duhovnu i materijalnu obnovu. Rezultati ove druge su kameni zid dug 380 metara koji opasuje portu, izgradnja novog konaka, paraklisa i ekonomskih zgrada.
Jedno drugo predanje nastanak hrama dovodi u vezu sa kneginjom Milicom i kazuje da se ona za vreme Kosovskog boja i neposredno posle njega sklonila sa decom u pećini iznad manastira bojeći se turskog nasilja. Kada je posle udaje najmlađe kćeri Olivere za sultana Bajazita sklopila sporazum sa Turcima, odlučila je da u znak zahvalnosti Bogu u blizini pećine podigne hram, u čemu joj je pomogao već pomenuti German. Jedan od staresina manstira je bio Josif Živanović koji je, i pored velikog imanja, manastir zatekao u potpunoj bedi. Vredan, Josif je lično počeo da krči, ore, seje, kalemi i sadi i u toj meri unapredio manastirsku ekonomiju da je proizvode sa nje poslao na izložbu u Pariz 1899. godine i za njih dobio bronzanu medalju.
U narodu je ostalo i vrlo živo sećanje i na krst koji je, po želji Stefana Lazarevića, podignut na steni iznad manastira. Danas na istom mestu stoji krsno znamenje postavljeno 1993. godine. S obzirom na to da je nekoliko puta paljen, u hramu su od prvobitnog živopisa ostali samo fragmenti. Ponovo ga je, tridesetih godina prošlog veka, oslikao ruski akademski slikar Ivan Petrovič Dikij.
Pored svoje duhovne delatnosti, lipovački manastir je poznat i po humanoj ulozi koju je imao tokom svoje duge istorije. U njemu se nalazio dom slepih devojka i deca sa posebnim potrebama sve dok 1963, godine nisu preseljena u dom u Kulini. Među znamenitim ljudima koji su ga posetili bili su knez Milan Obrenović, lingvista Đura Daničić, mnogi episkopi i mitropolit Mihajlo, a u njemu je neko vreme, kao iskušenik, proveo Gavrilo Dožić, kasnije patrijarh srpski. Mesec dana pre pogibije posetio ga je i kralj Aleksandar I Karađorđević.
Posle Drugog svetskog rata manastirska imovina je konfiskovana. Bolji dani nastali su tek 1974. godine kada je za starešinu postavljen arhimandrit Dionisije koji je, zajedno sa sestrinstvom koje danas broji 18 monahinja, otpočeo i duhovnu i materijalnu obnovu. Rezultati ove druge su kameni zid dug 380 metara koji opasuje portu, izgradnja novog konaka, paraklisa i ekonomskih zgrada.
No comments:
Post a Comment